Waken

Het was een klein blauw regeltje op nu.nl, niet meer dan dat, maar het trok mijn volledige aandacht. 'Herman van Veen bedreigd om PVV-uitspraken', stond er. Ik werd op slag verdrietig. Van Veen is een zanger, een clown, en een groot verhalenverteller. Hij is de man van de zachte maatschappijkritiek (Alfred J. Kwak, Opzij, De bom valt nooit), van de hoop (Signalen), van de nostalgie (Hilversum III, Adieu café) en van de liefde (Liefde van later, Anders anders, Anne). Hij is geen man van haat, geen man van polarisatie. Hij is een troubadour, hij moet een spiegel zijn, dat is zijn rol. Maar als zelfs een troubadour niet meer mag zeggen en zingen wat hij denkt, omdat hij door aanhangers van nota bene de 'Partij voor de Vrijheid' middels doodsbedreigingen het zwijgen wordt opgelegd, is het einde van de vrijheid zoek. Ik heb het eerder gezegd: de grootste bedreiging voor de vrijheid in Nederland is de zogenaamde Partij voor de Vrijheid.

Bagatelliseren en goedpraten is evenmin een oplossing als negeren. Benoemen moeten we. Dat is precies wat Van Veen deed, tijdens die toespraak in Utrecht. Hij zei dat de PVV een fundamenteel ondemocratische structuur heeft; dat ze geen politieke partij is, maar een beweging rondom één individu, die alle macht heeft. Daar valt verdomd weinig tegen in te brengen. Hij zei dat we ervoor moeten waken dat de partij zich niet ontwikkelt tot een NSB-achtige totalitaire beweging, die, als ze aan de macht zou komen, onze rechten en vrijheden zou inperken. Dat is niet overdreven. Momenteel wordt de vrijheid van meningsuiting al bedreigd door een nieuw soort politieke correctheid, waarin eenieder die de geestverwanten van Fortuyn en Van Gogh van repliek dient verweten wordt bij te dragen aan een klimaat van demonisering. Wie weigert zich daarnaar te schikken, krijgt een proces aan zijn broek, en/of wordt bestookt met beledigingen en bedreigingen. De omgekeerde wereld, natuurlijk: Wilders en zijn maten demoniseren zichzelf, omdat het ze electorale winst oplevert. Jammerlijk verklaart hij zichzelf tot martelaar voor de vrijheid van meningsuiting, maar ondertussen doen zijn stromannen alles wat ze kunnen om anderen diezelfde vrijheid te ontzeggen.

Het gevaarlijkste is misschien wel het klimaat van haat dat geschapen is. Wilders is daar niet alleen verantwoordelijk voor. Lees een willekeurig internetforum, en u zult versteld staan van de grofheden en discrimerende opmerkingen die u daar zult aantreffen. U hoeft niet eens naar Geenstijl of de Telegraaf, trotse koplopers van de vuilbekkerijcultus, om een indruk te krijgen van het soort uitingen dat momenteel in zwang is: de sites van de Volkskrant, het AD of nujij.nl volstaan. Wanneer politici openlijk spreken over het breken van neuzen van journalisten of het neerschieten van 'Marokkaanse' jongeren, dragen zij bij aan een verdere verheerlijking van geweld in het publieke discours. Dan heb ik het nog niet eens over het ongestraft plegen van geweld in regeringsgebouwen. De normalisering van het spreken in gewelddadige bewoordingen is een gevaarlijke ontwikkeling, zeker wanneer deze gepaard gaat met een anti-democratische partijstructuur, het systematisch uitsluiten van een hele bevolkingsgroep, en utopische toekomstbeloften. Dat zijn zo'n beetje de klassieke kenmerken van een fascistische beweging. De stap van woorden naar daden wordt steeds kleiner, vrees ik. Aan de legitimatie van die daden wordt namelijk hard gewerkt.

Sterkte, Herman. Laat je niet tot zwijgen brengen. Blijf waakzaam, we hebben je nodig.