Wednesday 15 December 2004

Starbucks Sensei

De meeste van zijn leeftijdsgenoten achter de toonbank herkennen hem direct wanneer hij binnenkomt. Met een hartelijke 'irasshaimase' en een grote glimlach begroeten ze hem, waarna ze hem in ruil voor een klein geldbedrag met liefde een Starbucks Latte (Short Size, Hot), dan wel een Tazo Chai Tea Latte (eveneens Short Size, Hot) bereiden. Dankbaar neemt hij deze in ontvangst, waarna hij het trapje afloopt naar de benedenverdieping en daar aan een houten tafeltje gaat zitten. Hij begroet zijn eerste studente, die reeds lange tijd aanwezig is, doet zijn jas uit, neemt een slok van zijn drankje en haalt een lelijk blauw boek en een elektronisch woordenboekje tevoorschijn.

De les kan beginnen.



Ze heeft prachtige lange zwarte haren, glinsterende ogen en een honingzoete glimlach. Slechts de kraaienpootjes naast haar ogen verraden haar leeftijd. Drie kruisjes heeft ze reeds op haar rug - zoals zijn oma, God hebbe haar ziel, gezegd zou hebben. Japanners zouden haar respectloos een 'christmas cake' noemen (bijzonder smakelijk, maar als kerstmis eenmaal voorbij is wil niemand het meer hebben), daarmee verwijzend naar haar ongehuwde staat.

Maar als ze dan een christmas cake is, dan wel een hele mooie. Verlegen heeft ze haar ogen neergeslagen. Af en toe kijkt ze even op - wanneer ze een vraag niet begrijpt, wanneer ze een fout maakt, of wanneer haar uitspraak gecorrigeerd wordt. De taperecorder naast haar draait maar en draait maar. Zij zwoegt ondertussen op het verschil in uitspraak tussen een L of een R.

Elke week begrijpt ze een beetje meer. En elke week wordt haar glimlach guller.



De volgende studente is nog een beetje ouder, en tevens ongehuwd. Ze studeert Engels, teneinde in Engeland een cursus kleurentherapie te kunnen volgen. In tegenstelling tot de eerste studente houdt ze niet van het lelijke blauwe boek, en bereidt ze de lessen nauwelijks voor. Ze vindt het leuker om te praten dan om oefeningetjes te doen - maar heeft daarbij de tamelijk persistente neiging zelfs de eenvoudigste dingen in het Japans te zeggen. Terwijl ze vertelt over de lezing over de menselijke ziel waar ze geweest is, de aurafoto die ze heeft laten maken of de winkel met therapeutische edelstenen die ze toevallig tegenkwam zijn haar ogen gericht op een onbestemd punt in de ruimte, schuin achter hem. Hij doet ondertussen zijn best haar te helpen datgene wat ze wil zeggen in het Engels te vertalen.

Wanneer ze uitrekent dat hij, volgens een hem onbekende astrologie, een panter is, knikt ze hem bewonderend toe.



De derde studente is slechts een paar jaar ouder dan hij. Ze is werkzaam als tandartsassistente en is afkomstig uit een stad in het noorden. Het is niet ondenkbaar dat er een verband bestaat tussen de wijze waarop ze haar brood verdient en de joekel van een blokjesbeugel die haar gebit vergezelt - en die de uitspraak van de Engelse taal er niet makkelijker op maakt.

De blokjesbeugel verhindert haar er gelukkig niet van met een zekere regelmaat breeduit stralend te lachen. Ofschoon het lelijke blauwe boek niet altijd even enerverend is, danst ze er door heen. Maar het meeste plezier beleeft ze aan het andere boek dat hij meebrengt; een boek waarin de beroemde tekenfilms van Walt Disney in verhaalvorm zijn opgenomen.

Haar Engels gaat met grote sprongen vooruit, terwijl ze hem Pinokkio voorleest.



De laatste studente van vandaag is de enige die getrouwd is - al lijkt het er soms op dat haar man weinig meer is dan een verre meneer die haar verbiedt langer dan een maand naar het buitenland gaan. Aangezien ze niet geinteresseerd is in zaken als blauwe boeken of grammatica bestaat haar les grotendeels uit conversatie, af en toe afgewisseld met de bespreking van door haar uitgekozen teksten. Ze leert Engels ter voorbereiding op een reis naar India, die ze in januari zal maken. Ze zal tijdens deze reis onder meer een bezoek brengen aan een beroemde hindoegoeroe - dan kun je inderdaad niet aankomen met alleen Japans.

Nu en dan dwalen haar gedachten tijdens de les af. Wanneer hij haar dan iets vraagt kijkt ze vanachter haar dikke, troebele brillenglazen op als een hond die uit zijn slaap gewekt is en nog niet zeker weet of hij wel echt wakker is. Maar haar Engels is in een paar maanden tijd erg vooruit gegaan - ofschoon ze in het begin nog niet wist hoe ze in een restaurant eten moet bestellen, spreekt ze nu met hem over de situatie in Kashmir.

De afgelopen maanden heeft ze ontslag genomen bij het architectenkantoor waar ze werkte, om vervolgens part-time te gaan werken als inspecteur bij paardenraces, en als medewerkster van een internethelpdesk. Die laatste baan heeft ze helaas alweer verloren, daar ze er maar niet in slaagde het examen van de internetcursus die ze moest volgen te halen. Momenteel brengt ze het grootste deel van haar tijd door in de plaatselijke mahjonghal, waar ze haar geld vergokt.

Soms lijkt ze eventjes heel eenzaam.

Soms vraagt hij zich af waarom ze geen kinderen heeft.



Na afloop van de lessen loopt hij naar een klein, Indiaas restaurantje dat zich in een smal, met eethuisjes gevuld straatje bevindt. De Indiers in de open keuken herkennen hem als hij binnenkomt en begroeten hem hartelijk - in het Japans, zoals het hoort. De baas van de tent vraagt hem waar zijn vriendinnetje gebleven is, met wie hij daar laatst gegeten heeft. Wanneer hij hem vertelt dat dat niet zijn vriendinnetje was omdat zijn vriendinnetje ver weg is, en dat hij ondertussen niet aan het scharrelen is, werpt de man hem een veelbetekenende grijns toe.

Het eten is verukkelijk. De nan is bezaaid met grote stukken knoflook, de massala gevuld met brokken vis. Op een TV danst een grote groep jongemannen, voor de helft bestaande uit moslims en voor de andere helft uit hindoes, een dans die hem in de verte aan kinderen voor kinderen doet denken. Ondertussen zingen zij een lied dat volgepropt is met een groot aantal salaam aleikums, aangevuld met voor hem ondoorgrondelijke Hindiklanken.



Na de maaltijd gaat Starbucks Sensei naar huis, om te studeren voor de test van de volgende dag.

Nu mag hij zelf weer de student zijn.

5 comments:

  1. Jelle: mooi stukje man...

    ReplyDelete
  2. Mmmm, je moet er eens over nadenken een boek te schrijven. Ieder persoon een kort stukje.
    Wat je beschrijft is precies zoals het is. De SB. de kerstcake waar je je afvraagt, waarom is zij over de datum? De over enthousanste studente die eigenlijk alleen maar met een gaijin wil praten en daarbij vergeet dat ze er voor de engelse les is. Het meisje dat blijkbaar niet op haar achterhoofd gevallen is, maar alleen maar ontvangstdame voor meneer de tandarts is. De getrouwde vrouw met de eenzame blik die een goeroe wil bezoeken. Ik kan je voor iedere studente van je een bekende van mij opnoemen.
    Klein tipje van mij: Pas verdomt goed op. Daar ligt een paar emotioneel mijnenvelden voor je waar je beter niet in stapt. Je bent leraar engels/duits/nederlands/frans, niet de goede vriend waar je al je problemen van je af kan praten. Vooral bij de getrouwde vrouw zouden alle alarm bellen af moeten gaan. Maar goed, misschien had je dat zelf ook al uitgevonden.
    Mag ik misschien ook een om een verzoek nummertje vragen? Doe eens een stukje over de andere vaste klanten in de Starbucks. De gaijin SB leraar, de leraar engels die naar SB komt om te relaxen, de SB gaijin die komt om te nampaen, de SB nihonjin die eigenlijk een gaijin had willen zijn, de amerikaanse tourist die niet naar een japans restaurant durft te gaan, de pas aangekome ryugakusei, de scholiere die spijbelt en met buitenlandse nampaat, etc., etc., etc. Ik weet zeker dat je ook in jouw SB te vinden zijn.

    pato

    ReplyDelete
  3. Recentelijk werd ik, terwijl ik in de Starbucks mijn laatste les van het jaar gaf, opgeschrikt door een viertal mensen dat twee tafeltjes verderop een gesprek in het Amerikaans zat te voeren. Of eigenlijk moet ik zeggen: een van hen (een bebaarde gaijin met een tamelijk zalvende stem) voerde het woord, terwijl de andere drie (Japanse studenten) met open mond zaten te luisteren.

    Het zal vast geen verbazing wekken wanneer ik vertel dat de bebaarde man de drie Japanse jongeren doceerde dat zij hun heil bij een zekere, ongeveer 2000 jaar om het leven gebrachte Gezalfde dienen te zoeken...

    ReplyDelete
  4. Wow dat heb ik nog iet gezien. Alleen Mormonen, maar die komen altijd in groepjes van twee en mogen geen koffie drinken. SB zou daarom normaal gesproken zendeling vrij.

    pato

    ReplyDelete
  5. Hey Aike,

    Nog wat tips voor een beginnend eikawa docente? ;)
    Naja, we'll see...

    Verder alles goed in het koude Tokyo?

    groetjes,
    Mathilde

    ReplyDelete