Zingen en spelen

Ik zal mijn verhaal dit keer niet beginnen met een filosofische verhandeling over het fenomeen tijd. Maar ik wil wel even kwijt dat ik er geen drol van begrijp. Om de een of andere wonderbaarlijke reden is het tweede trimester reeds voorbij. Gelooft u mij, ik heb nog nooit de tijd zo onbegrijpelijk snel voorbij zien vliegen als in de afgelopen maanden. Drie keer met mijn ogen knipperen en hopsakee, dat was het dan. Aangezien het volgende trimester gereserveerd is voor het schrijven van essays en het maken van tentamens (die ik niet heb), en zodoende grotendeels collegevrij is, heb ik vanaf nu bijna geen colleges meer. Dat is een vreemde gedachte, daar ik zeker nog niet het gevoel heb over een acceptabele hoeveelheid kennis te beschikken. Helaas, het is niet anders. Het jaar raast met shinkansenvaart voort.

Er zijn veel mooie plannen. Donderdag vertrek ik voor een week naar IJsland, om daar een vriend te bezoeken en Pasen te vieren tussen de natuurgoden. Terug in Londen wachten mij een drietal papers van formaat, twee presentaties en mijn eerste officiële lezing. April wordt dus een hele belangrijke maand - de maand, wellicht, waarin ik de basis kan leggen voor een goede cijferlijst, hetgeen van vrij cruciaal belang is voor mijn verdere academische carrière. Mei wordt vervolgens de maand van de voorbereidingen voor mijn scriptie - het verzamelen van alle relevante literatuur en het beginnen met lezen. Ik hoop tussendoor af en toe tijd te hebben voor een mooie wandeling. Half juni ga ik al weer terug naar Nederland, zo heb ik besloten. Ik kan mijn scriptie net zo goed schrijven in een stacaravan in een Groningse tuin als in een kamer in Londen, en het geldbedrag dat ik daarmee uitspaar is dusdanig significant dat het mij in de gelegenheid stelt om in juli met vier vrienden op reis te gaan naar het land van één van hen, Sri Lanka. Augustus is vervolgens gereserveerd voor het afschrijven van mijn scriptie, die ik in september in moet leveren. De periode daarna is nog volstrekt ongewis, al dartelen er al wel verschillende prille plannetjes rond in mijn hoofd. Maar die houd ik nog even voor me.

Dan nu een mededeling van huishoudelijke aard: mocht iemand van mijn lezers van half juni tot half september een kamer nodig hebben in Londen (voor onderzoek, stage, wat dan ook), dan wel iemand kennen voor wie dit geldt, gelieve contact met mij op te nemen. Ik heb gedurende deze periode namelijk een kamer in onderhuur in de aanbieding, op een aantrekkelijke locatie en tegen een relatief lage huur. Ik hoor graag van u.

De afgelopen week was waanzinnig. Ik heb u eerder verteld over het wereldkoor waarin ik zong, alsmede over het toneelstuk Hurlyburly waarin ik speelde. Welnu, het geval wilde dat zowel het grote wereldkoor concert als de drie voorstellingen van Hurlyburly in dezelfde week plaats vonden. Voeg daarbij de drukte van de bijna dagelijkse repetities en de colleges die natuurlijk gewoon doorgingen, en het moge duidelijk zijn dat het een intensieve en vermoeiende week was. Maar hij was elke extra geeuw dubbel en dwars waard.

Het grote wereldkoor concert vindt plaats in de City Temple Church, nabij St. Paul's Cathedral. We zijn met tachtig mensen, onder wie ongeveer vijftien mannen. Iedereen gaat gekleed in het zwart, met her en der een beetje rood. Tijdens het inzingen horen we al de fantastische akoestiek van de kerk. De sopranen klinken nog mooier dan anders, maar wij bassen staan ook ons mannetje. Om kwart voor acht komt het publiek binnen. Er zijn zeker vijfhonderd mensen op het concert afgekomen, en de kerk zit bomvol. We beginnen met het lied 'Asikhatali', een ode aan de vrijheid die gezongen werd door de zwarte bevolking van Zuid-Afrika ten tijde van de apartheid. Het is een krachtig lied, en een mooie en gepaste ouverture voor deze avond. Daarna volgt een vrolijk Zimbabwaans lied over een oude man die de geneugten van bier bezingt. Vrouwen zijn onbetrouwbaar en verraderlijk, dus hij geeft de voorkeur aan bier, want daar kun je altijd op bouwen. Het volgende lied is het prachtige 'Dindirin', een vijftiende eeuws lied in een combinatie van Frans, Spaans en Catalaans over de zang van een nachtegaal - misschien wel mijn favoriet. Dan volgt de betoverende Zweedse 'Langdans', twee Bulgaarse liederen, en het krachtige Georgische 'Nardaninai'. Vervolgens gaan we weer terug naar Afrika, voor het swingende 'Helele Mama', een lofzang op de schoonheid van het continent en een feest om te zingen, en het vrolijke 'Yami Yami', waarmee we het hele publiek laten meezingen. Als finale zingen we de originele versie uit de jaren dertig van het geweldige 'Mbube' ('leeuw' ) uit Zuid-Afrika, dat later door jan en alleman en Disney gejat zou worden om wereldberoemd te worden onder de titel 'In the jungle'. Het samen zingen is magisch, en geeft me ontzettend veel energie. Na afloop van 'Mbube' geeft het publiek ons een staande ovatie, en sentimentele ik raakt even helemaal gevuld met een heel licht en mooi gevoel. Als toegift zingen we het swingende Zimbabwaanse lied 'Chirochacha'. Wat een avond, en wat een geschenk om deel te mogen uitmaken van zo'n groep. Er was even heel veel liefde in de kerk vanavond, als u mij toestaat dat grote woord te gebruiken.

Mocht ik u nieuwsgierig gemaakt hebben, dan verwijs ik u graag door naar YouTube (dit zijn niet de officiële opnames, en de geluidskwaliteit is verre van optimaal, maar de filmpjes geven niettemin een goede impressie van de avond):
http://www.youtube.com/watch?v=TzVwwWx8KQc
http://www.youtube.com/watch?v=5WQTK2obTsA
http://www.youtube.com/watch?v=mZSsNL5GUjo
http://www.youtube.com/watch?v=UYgQWOKD-J4
http://www.youtube.com/watch?v=Q7O-SyO9Smk
http://www.youtube.com/watch?v=yuXOuZ5po_w
http://www.youtube.com/watch?v=niF1tZwLyds

Nota bene: voor het luttele bedrag van 4,50 (3 pond) per stuk kunt u bij mij de officiële CD dan wel DVD bestellen!

Dan is het tijd voor Hurlyburly. Hurlyburly is een Amerikaans stuk uit 1984, geschreven door David Rabe. De titel, die zoveel betekent als 'chaos' of 'tumult', verwijst naar een passage uit MacBeth. De centrale figuur in het verhaal is Eddie, een bij vlagen paranoïde casting director uit Hollywood. Hij heeft een ingewikkelde driehoeksverhouding met Darlene, een onafhankelijke fotografe, en de cynische Mickey, zijn beste vriend en huisgenoot (gespeeld door ondergetekende). Ook is hij bevriend met Phil, een labiele en bij vlagen agressieve filmacteur. Het stuk kan gezien worden als een zwarte komedie, maar ook als een eigentijds drama. Het is een vlijmscherpe weergave van de anomie van onze tijd, de vergeefse zoektocht naar betekenis, en het materialisme, het cynisme en de apathie die daarbij komen kijken. 'Fuck destiny, fate and all metaphysical stuff', is een treffend citaat uit het stuk. En verderop: 'Anybody can go under. We're all going fucking under. So how about a little laugh along the way.' Drugs, alcohol, seks en misogynie zijn de voornaamste middelen waarmee de hoofdrolspelers de ondraaglijke zinloosheid van hun bestaan draaglijk proberen te maken. Maar al doende raken ze steeds meer vervreemd van de wereld en van elkaar. Nee, Hurlyburly is geen optimistisch stuk - maar wel een krachtige maatschappelijke satire. Bovendien laat het ons nadenken over onze eigen angsten. Ik schreef in een eerder verhaal over de moeilijkheid van het maken van keuzes, en de angst die sommige mensen hiervoor hebben. Deze angst voor het maken van keuzes is in feite niets meer of minder dan een existentiële angst voor het leven zelf, zoals Kierkegaard ons leerde. Dit is een angst die we allemaal wel eens ervaren, maar niet iedereen weet er even goed mee om te gaan - apathie, cynisme en verdovende middelen zijn populaire methoden om angstgevoelens te verdringen, maar onder de oppervlakte blijven ze wel degelijk een rol spelen. Het is geen toeval dat in Hurlyburly verschillende malen geknipoogd wordt naar psychoanalytische theorieën.

De première op donderdag gaat beter dan ik had durven dromen. Er wordt mooi gespeeld en we hebben de goede energie te pakken. En wat het belangrijkste is: het publiek geniet en is zeer positief, te oordelen naar de reacties na afloop. Op vrijdagavond spelen we een degelijke voorstelling, al laat een enkeling zich een beetje imponeren door de tweede-avond-mythe en haalt niet iedereen het niveau van de eerste avond. Maar gelukkig is het publiek andermaal positief ('Aike, ik ben er trots op je huisgenoot te zijn' - wat lief als iemand zoiets tegen je zegt!). De derde en laatste voorstelling, op zaterdagavond, is echter de beste. Er is veel spelplezier en energie, en er wordt collectief een niveau gehaald dat we nog niet eerder gehaald hebben. Ik voel die heerlijke flow die er soms is als je goed staat te spelen. Vooral de belangrijke scène met de confrontatie tussen Eddie en Mickey in de laatste akte gaat goed. De reacties na afloop zijn hartverwarmend. Het is net zo'n mooie avond als dinsdag, en ik voel weer even van top tot teen waarom ik zo van toneel houd.

En het feestje na afloop ging door tot in de vroege uurtjes - maar dat zal vast niemand verbazen.